Իտալիա. անտիկ ու միջնադարյան աշխարհի շունչը
28.02.2020 | 11:39
Իտալիան աշխարհի ամենագեղեցիկ երկրներից է, այստեղ այցելողներն ականատես են լինում անտիկ աշխարհի և միջնադարյան վերածննդի հարուստ մշակութային ժառանգությանը։ Իտալիայում է աշխարհի ամենափոքրիկ պետությունը` Վատիկանը։ Վատիկանի հրապարակում մշտապես անվերջանալի հերթեր են. հավատացյալները ժամերով մեկ շարքով հերթ են կանգնում Սուրբ Պետրոսի տաճար մուտք գործելու‚ տաճարի գագաթից քաղաքի գեղեցկությամբ հմայվելու և Վատիկանի թանգարան այցելելու համար։ Նշենք‚ որ Սուրբ Պետրոսի տաճարի արտաքին պատերից մեկի մոտ կանգնեցված է Գրիգոր Լուսավորչի մոտ 6-մետրանոց արձանը, որն օծվել է 2005 թվականին Հռոմի Հովհաննես Պողոս Երկրորդ պապի կողմից։ Վատիկանում է նաև Գրիգոր Նարեկացու հուշարձանը‚ որը սակայն զբոսաշրջիկների համար հասանելի չէ։
Վատիկանի թանգարանում կարելի է տեսնել անհամար գանձեր‚ որոնք ներկայացնում են Հին Հռոմի պատմությունը։ Թանգարանի ամենասպասված սրահը Սիքստինյան կապելլան է, որը զարդարված է Միքելանջելոյի որմնանկարներով: Այստեղ լուսանկարումն արգելված է‚ Կապելլայի պատերին կարելի է տեսնել նաև Բոտիչելիի, Պերուջինոյի և այլ նկարիչների ստեղծագործություններ: ՈՒշագրավ է‚ որ փետրվարին մի քանի օրով Սիքստինյան կապելլայում ցուցադրվել են Ռաֆայելի նկարների հիման վրա հյուսված ոսկեթել գորգերը։ Դրանք հատուկ պահպանվող տարածքներից Հռոմի պապի պահանջով մի քանի օրով հատուկ հանվել են այցելուների համար ցուցադրման։
Ի դեպ‚ Հռոմում Սուրբ Պետրոսի տաճարից բարձր շենք գոյություն չունի։ Այստեղ ամեն քայլափոխի միջնադարյան պալատներ են, և այդ անտիկ ու միջնադարյան մթնոլորտն էլ ավելի խորհրդավոր ու գրավիչ է դարձնում երկիրը զբոսաշրջիկների համար։
Իտալիայի շունչը մեծապես հաղորդվում է նաև փոքր քաղաքների միջոցով։
Սիենան Տոսկանա նահանգի հրաշալի քաղաքներից մեկն է‚ որն իր մեջ պահպանել է միջնադարի մշակութային և պատմական ժառանգությունը։ Քաղաքն ամբողջությամբ 12-15-րդ դարերի պատմության հուշարձան է՝ առանց ժամանակակից որևէ տարրի։ Այստեղ տարին երկու անգամ իրականացվում են աշխարհի ամենահայտնի ձիարշավները։
Վերոնան Իտալիայի ամենից շատ այցելություններ ունեցող քաղաքներից է։ Շեքսպիրի թեթև ձեռքով նա դարձավ Ռոմեոյի և Ջուլիետի հայրենիքը‚ սիրահարների ուխտագնացության վայրը։ Ջուլիետի տան պատշգամբը մշտապես մարդաշատ է‚ այստեղ երիտասարդները նամակներ են գրում‚ նկարվում Ջուլիետի արձանի կողքին՝ սիրո գեղեցիկ պատմություն ունենալու հույսով։
Իսկ Վենետիկը տեղակայված է 118 կղզյակների վրա, որոնք միմյանցից բաժանվում են 150 ջրանցքներով։ Կղզիները միացվում են 400 կամուրջներով‚ դրանց թվում է նաև հայ բանաստեղծի հիշատակած Ռիալտոյի կամուրջը։ Ասում են՝ ամեն տարի Վենետիկ է այցելում մոտ 20 միլիոն մարդ: Վենետիկից ոչ հեռու՝ Սուրբ Ղազար կղզում է Մխիթարյան միաբանությունը‚ որը հիմնադրվել է 1701 թվականի սեպտեմբերի 8-ին, վանահայր Մխիթար Սեբաստացու կողմից։ Միաբանությունն իր գործունեության ընթացքում ծավալել է կրոնական‚ հայագիտական‚ մշակութային բուռն գործունեություն։ Այստեղ պահվում են հայկական մշակույթի եզակի նմուշներ։ Մխիթարյան միաբանության գրապահոցը հայկական ձեռագրերի աշխարհում երրորդ ամենամեծ հավաքածուն է՝ Մատենադարանից ու Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանի հավաքածուներից հետո։
Լիլիթ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆ
Լուսանկարներ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Սա ոչ առաջին, ոչ էլ վերջին հրադադարն է այս տարածաշրջանում
Նախ՝ սա խաղաղություն չէ, այլ՝ հրադադար:Երկրորդ՝ խաղաղության հասնելու համար առնվազն անհրաժեշտ է անցնել երկար և դժվար ճանապարհ։ Մենք էլ հրադադար ենք ստացել 2020 թվականին, սակայն մինչև հիմա խաղաղության դարաշրջանը դեռ չի երևում։
Ավելին, Իրանի և Իսրայելի միջև ընթացած պատերազմում որևէ մեկը լիարժեք հաղթող կամ պարտված չէ...
